Kopen van muizen- en rattengif door particulieren verboden

Vanaf 1 januari 2023 is het aanschaffen van nieuwe verpakkingen rodenticiden (ratten- en muizengif) door particulieren niet meer toegestaan. In verband met de ernstige risico’s die rodenticiden met zich meebrengen voor mens, dier en milieu is het noodzakelijk om het gebruik terug te dringen. Daarnaast bieden rodenticiden geen blijvende oplossing voor het overlastprobleem. Plaagdierbeheersers werken al langer met de focus op preventie, wering en niet-chemische bestrijdingsmethoden en vanaf volgend jaar wordt dit ook van particulieren verwacht.
Voor oude verpakkingen van rodenticiden geldt een verkooptermijn tot en met 29 juni 2023. Oude verpakkingen mogen daarna nog worden gebruikt tot 26 december 2023.

Nieuwe wetgeving

Op 1 januari 2023 treedt er nieuwe wetgeving in werking met betrekking tot het inzetten van rodenticiden (gif ter bestrijding van knaagdieren). Vanaf dat moment is het verboden voor particulieren om rodenticiden met nieuwe verpakkingen te kopen. Voor rodenticiden met oude verpakkingen geldt nog een verkooptermijn tot en met 29 juni 2023 en een opgebruiktermijn tot 26 december 2023.

Risico's gebruik rodenticiden

Reden voor deze wetgeving: het terugdringen van het gebruik van gif waar dit niet per se nodig is. Er kleven namelijk verschillende risico’s aan gebruik van rodenticiden: naast de doelsoorten (ratten en huismuizen) kunnen ook niet-doelsoorten (zoals egels en vogels) deze rodenticiden binnenkrijgen. Ook voor niet-doelsoorten kan dit gif dodelijk zijn. Daarnaast kan resistentie optreden en blijft gif aanwezig in een rat of muis wanneer deze hieraan sterft, waardoor roofdieren zoals roofvogels, vossen en huiskatten deze giftige stoffen ook binnenkrijgen. De concentratie gifstoffen in de roofdieren neemt na het eten van elke vergiftigde prooi toe, waardoor deze natuurlijke plaagdierbeheersers na verloop van tijd ook sterven. Rodenticiden zijn ook voor de mens zelf gevaarlijk, en kinderen kunnen de gekleurde muizen- of rattenkorrels aanzien voor snoep. Om al deze redenen is het wenselijk om het gebruik van rodenticiden te verminderen.

Preventie als duurzame oplossing

Naast de risico’s die rodenticiden met zich meebrengen voor mens, dier en milieu, is het gebruik ervan ook geen blijvende oplossing voor het probleem. Rodenticiden kunnen tijdelijk de overlast verminderen (net zoals een niet-chemische bestrijding met klemmen), maar de oorzaak van de overlast wordt niet weggenomen. Gif inzetten kan een populatie knaagdieren terugdringen, maar als er geschikte voedselbronnen en schuilplaatsen aanwezig blijven wordt de vrijgekomen plek meteen ingenomen door andere ratten en muizen. Wanneer voedsel en schuilplaatsen weggenomen (of beperkt) worden kan een nieuwe populatie knaagdieren zich niet zomaar vestigen, of blijft het aantal dieren op een dusdanig laag niveau dat er geen sprake is van overlast. Professionele plaagdierbeheersers geven aan dat goede wering en eventueel bestrijding met klemmen in veel gevallen voldoende kan zijn. Een professionele plaagdierbeheerser met certificering kan uiteindelijk rodenticiden inzetten als laatste redmiddel, maar dat is alleen toegestaan of zinvol als alle mogelijkheden voor preventie, wering en niet-chemische bestrijdingsmethoden al zijn toegepast. Laten we eerlijk zijn: de rat krijgen we Nederland niet uit (en hoort ook gewoon thuis in onze natuur), maar een flinke reductie van het totale aantal ratten en de overlast is zeker mogelijk.

Kennis en advies

Binnen de plaagdierbeheerbranche is al enige tijd een verschuiving gaande richting duurzamer plaagdierbeheer. Men spreekt meestal ook niet meer over ongediertebestrijders, maar noemt zichzelf plaagdierbeheersers of -managers. Bedrijven en personen werkzaam in deze branche hebben kennis over veel meer dan het inzetten van gif. Kennis over veelvoorkomende plaagdieren, een grondige inspectie op locatie, en juist advies voor de opdrachtgever zijn van belang en worden door middel van verplichte scholing op peil gehouden. In het komen tot een permanente oplossing is de samenwerking tussen plaagdierbeheerser en opdrachtgever essentieel. Alleen samen kunnen we dierplagen voorkomen. En ook in deze branche geldt dat voorkomen beter is dan genezen.