Gewone steekmug (Culex pipiens (L.))

Orde: Diptera (vliegen en muggen)
Familie: Culicidae (steekmuggen)

Vooral in de zomer kan men soms last hebben van het gezoem en het steken van muggen (muskieten) of, zoals ze in Groningen ook wel worden genoemd, “neefjes”. Vooral in waterrijke gebieden komen buitenshuis vaak grote aantallen voor.

Uiterlijk en leefwijze

Muggen behoren tot de orde der Diptera (vliegen en muggen) en zijn dus in het bezit van één paar vleugels. Ze zijn slank en ongeveer 5 mm lang. De poten zijn relatief lang, achterrand en aders van de vleugels zijn vaak behaard. het achterlijf is geringd. de antennen van het mannetje zijn vaak veervormig. Op warme zomerdagen komen ze tegen de avondschemering in actie; overdag rusten ze o.a. in en om gebouwen. De wijfjes hebben een bloedmaaltijd nodig om eieren te kunnen leggen.
De gehele ontwikkeling van ei tot volwassen mug vindt plaats in stilstaand water. De larven voeden zich daar met micro-organismen die in het water zweven. Deze larvale stadia zijn steeds d.m.v. een adembuis aan het wateroppervlak verbonden.
Wanneer de larven verstoord worden, vluchten ze naar de diepte, maar na enige tijd komen ze toch weer naar het wateroppervlak om adem te halen.

Ontwikkeling

De eitjes worden afgezet op het wateroppervlak. Een wijfje legt een pakketje van 100 of meer eitjes, waaruit na enkele dagen de larven tevoorschijn komen. Het larvale stadium duurt, afhankelijk van de temperatuur, enkele dagen tot weken. De larve gaat over in de pop en daaruit komt na 1-7 dagen de volwassen mug. Bij zomerse temperaturen duurt de ontwikkeling van ei tot mug gemiddeld 1 à 2 weken.

Een groepje muggenlarven; drijvend aan het wateroppervlak ademen zij via hun siphon (ademhalingsbuisje)

Wering

• Stilstaand water
  Ondervindt men last van muggen binnenshuis, dan dient men na te gaan of er niet ergens in huis stagnerend water aanwezig is, met name in de onder het gebouw eventueel aanwezige (kruip)ruimten, soms ook bij een lekkende watermeter, verwarmingsbuis, gootsteenafvoer, e.d.
  Men dient de maatregelen te nemen voor het afvoeren van het aanwezige water en het droog maken van de ruimte. In kruipruimten bijv. ophogen met zand tot ca. 20 cm boven de hoogste grondwaterstand.
  Ook kan worden overwogen een bodemafsluiting aan te laten brengen van “schuimbeton”. Het aanwezige water kan eventueel worden afgevoerd via een drainagesysteem of met behulp van een pomp.
  Voor inlichtingen over bouwkundige maatregelen wordt u verwezen naar de Dienst Bouw- en Woningtoezicht van uw gemeente.
  Buitenshuis kan stilstaand water in emmers, bloembakken, regentonnen, vijvers, dakgoten of platte daken een bron vormen.
  Verwijdering van deze bronnen beëindigt de ontwikkeling van de plaagdieren. Regentonnen kunnen (eventueel) worden afgedekt; de regenwaterafvoer van de dakgoot of plat dak dient “gangbaar” te worden gemaakt; het uitzetten van vissen in vijvers beperkt de ontwikkeling van muggen.

• Horren e.d.
  Om muggen buiten de deur te houden, kan men voor de schemering tot de volgende ochtend ramen en deuren zoveel mogelijk gesloten houden of voorzien van goed sluitende horren. Muggen en andere vliegende insecten houden niet van tocht. Wanneer men dus overdag ramen en deuren tegen elkaar openzet, verdwijnen de nog in huis aanwezige muggen.
  Er valt te overwegen om onder een klamboe te slapen. Zeker de wieg van de baby kan op deze wijze ontoegankelijk worden gemaakt voor muggen.

• Repellents
  Eventueel kunt u muggen op een afstand houden door de onbedekte delen van de huid in te wrijven met een muggenafweermiddel. Dergelijke preparaten werken slechts een beperkt aantal uren en zijn o.a. bij de drogist verkrijgbaar. Lees de Gebruiksaanwijzing op het etiket van de verpakking goed voor u het middel toepast.

Bestrijding

In het algemeen is bestrijding niet mogelijk omdat de ontwikkeling meestal buiten gebouwen plaatsvindt en gebruik van insecticiden dan geen oplossing biedt. Bovendien zou een grootscheeps gebruik van biociden (= bestrijdingsmiddelen) tegen muggen bezwaren opleveren ten aanzien van het milieu.

• Stofzuiger en vliegenmepper
  Met een stofzuiger kunt u binnenshuis de muggen van de muren en plafonds afzuigen; vervolgens de stofzuigerzak buiten legen. De bekende vliegenmepper kan ook goede diensten verrichten.

• Gebruik van insecticiden
  Als muggen zich ontwikkelen in stilstaand water in bijv. kruipruimten van gebouwen, kan men de daar aanwezige muggen doden door te spuiten of te nevelen met een daarvoor toe gelaten insecticide.
  Wanneer het water niet verwijderd kan worden, kan men dit “afdekken” met een dun laagje vloeibare paraffine, waardoor ook de larven en de eitjes worden gedood. Bij wisselende grondwaterstand wordt de paraffinelaag echter doorbroken en is daarna onwerkzaam.
  Het veelvuldig gebruik van een huishoudinsecticide moet beslist worden afgeraden. Een dergelijke toepassing kan nadelig zijn voor uw gezondheid. In nog sterkere mate geldt dit voor de slaapkamers van een baby of oudere kinderen.

Wij vestigen er de aandacht op, dat met biociden steeds de nodige voorzichtigheid in acht moet worden genomen. Onder geen enkele voorwaarde mag de vloeistof met voedingsmiddelen in contact komen. Ook moet bij een bespuiting de damp niet worden ingeademd. Men dient de aanwijzingen op het etiket nauwkeurig op te volgen. Op het etiket van een dergelijke toegelaten biocide staat tevens waar het wel mag worden toegepast en waar niet.

Gegevens op het etiket zoals “Wettelijk Gebruiksvoorschrift”, “Gebruiksaanwijzing” en “Veiligheidsmaatregelen”, kunnen bij een offerte worden opgevraagd.

Wanneer u een werkzame stof of de toelatingsstatus van een biocide wilt checken, kunt u de bestrijdingsmiddelendatabank van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) raadplegen: www.ctgb.nl.

Namen van bedrijven kunt u vinden op de site van de beide brancheverenigingen (NVPB en Platform Plaagdierbeheersing) en bij de Kamer van Koophandel.
Verifieer of medewerkers in het bezit zijn van een geldig bewijs van vakbekwaamheid “Beheersing plaagdieren en houtaantastende organismen”.

Chemisch afval

Resten van biociden en lege ongereinigde verpakkingen moeten worden beschouwd als gevaarlijk afval. Wij adviseren u daarom deze resten in te leveren bij het KGA-depot in uw gemeente.

Advies

Mochten de werings- en bestrijdingsmaatregelen, uitgevoerd aan de hand van deze informatie, onvoldoende resultaat opleveren, neem dan contact op met het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD).