Veranderlijke boktor (Phymatodes testaceus (L.))

Orde: Coleoptera (kevers)
Familie: Cerambycidae (boktorren)

De veranderlijke boktor dankt zijn Nederlandse naam aan twee aspecten: het feit dat er uiteenlopende kleurvariëteiten van deze kever voorkomen en aan de naar achteren gerichte antennes, die daardoor lijken op de horens van een bok. Meestal treft men exemplaren aan met geelbruine dekschilden, maar ook blauwzwarte dekschilden komen voor.

Uiterlijk

Veranderlijke boktorren zijn langwerpig en slank van vorm. De dekschilden zijn verschillend van kleur; op het halsschild zijn 3 glanzende, kleine, knobbelachtige oneffenheden zichtbaar. Hun antennes zijn lang en draadvormig en staan vaak naar achteren gericht. De poten zijn goed ontwikkeld en de dijbenen zijn opvallend verdikt. De lengte van de veranderlijke boktor varieert van 10-15 mm; dit hangt nauw samen met de omstandigheden waaronder de larve zich ontwikkelt.

Ontwikkeling en leefwijze

Kevers ondergaan een volledige gedaanteverwisseling. Dit wil zeggen dat de ontwikkeling 4 stadia kent: ei–larve–pop–adult. De ontwikkeling van ei tot volwassen veranderlijke boktor duurt ongeveer 2 jaar.

De vrouwelijke kevers leggen hun eitjes in spleten van de bast van afgestorven bomen, boomstronken of gezaagd hout. Ongeschild hout dat langdurig buiten wordt opgeslagen, is vaak aangetast door veranderlijke boktorren. Mocht het aangetaste hout binnenshuis worden verwerkt of opgeslagen (haardhout), dan gaat de ontwikkeling van de larven in het hout gewoon door.

De larven dringen het hout in en knagen onregelmatige gangen die in eerste instantie vrij dicht onder de boomschors liggen. Later maken de volgroeide larven een verpoppingsholte die dieper in het hout gelegen is. De volwassen boktorren verschijnen in de periode van juni tot augustus; ze laten daarbij ovale uitvliegopeningen achter. Ze nemen zelf geen voedsel op, wel water.

Schade

Schade aan hout in een woning zal niet optreden. De kevers zetten alleen eitjes af op hout waar zich nog schors omheen bevindt.
Veranderlijke boktorren die in huis voorkomen, zijn meestal afkomstig uit hout bestemd voor de open haard of zijn door openstaande ramen en deuren binnengevlogen.

Bestrijding

Een bestrijding van de veranderlijke boktor is niet nodig. Eventuele hinderlijke kevers die in huis worden aangetroffen, kunnen het beste gevangen worden en buiten worden vrijgelaten.

Advies

Mochten de kevers afkomstig zijn uit hout dat met schors en al in de woning verwerkt is, dan is wellicht in deze uitzonderingssituatie een bestrijdingsactie noodzakelijk. Mocht dit het geval zijn, neem dan contact op met het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD).